Christelijke gnosis

'Into this house we’re born | Into this world we’re thrown' – Riders on the Storm

'U wordt uitgenodigd door de filosofen van alle tijden' – Manly P. Hall

'Waar komen we vandaan, wie zijn we, waar gaan we naar toe' – Excerpta ex Theodoto

'Soms betekent een goddelijke openbaring gewoon dat je je hersenen afstemt om te kunnen horen wat je hart al weet' ― Dan Brown, Het Bernini Mysterie

In 1945 vond een arme boer in Egypte in het woestijnzand een stenen pot met oude documenten, in de buurt van Nag Hammadi. Het bleken de oudste christelijke geschriften waarin het bezit van een speciaal soort kennis centraal stond. Die speciale kennis werd met een Grieks woord ‘gnosis’ genoemd. Een aanhanger van dit geloof is een ‘gnosticus’. Oorspronkelijk betekent gnosis: onderzoek, kennis, inzicht; in de eeuwen rond het begin van onze jaartelling werd er speciaal ‘kennis van de goddelijke wereld en de ware aard der dingen’ mee bedoeld. Niet het kerkelijk geloof maar geestelijke kennis was voor de gnostici de sleutel tot verlossing. Vanuit de heersende kerk werd dit gezien als dwaling, als ketterij.

De belangrijkste kenmerken van dit geloof:

  • De mens komt voort uit een goddelijke wereld van licht en moet daarnaartoe terugkeren; hij zit echter verstrikt in deze materiële wereld
  • Inzicht in zijn herkomst, zijn huidige situatie en zijn bestemming is al het begin van zijn bevrijding en maakt terugkeer naar de goddelijke wereld mogelijk, tijdens dit leven al, maar zeker na de dood
  • Zelfkennis en kennis van God zijn daardoor bijna hetzelfde
  • Die kennis is niet aangeleerd maar wordt aan de mens geopenbaard vanuit de goddelijke wereld
  • Alleen zij die het waardig zijn, ontvangen dit inzicht en daarom dient de kern ervan geheim gehouden te worden

De Egyptische boer had geen idee welke belangwekkende vondst hij gedaan had en stookte met een deel van het materiaal een vuurtje. Dertien handschriften ontkwamen aan dit lot en belandden na vele omzwervingen in het Koptisch Museum in Caïro, waar ze gekoesterd worden en nu als even belangrijk als de oudste handschriften van de Bijbel beschouwd worden.