Vergelijkende godsdienstwetenschappen

Vele wegen naar één doel

Halverwege de 19e eeuw begon er een nieuw tijdperk voor de vergelijkende godsdienstwetenschappen: het onderzoek naar de betekenis van religie en de wetmatigheden die daarachter liggen kreeg een nieuwe impuls in de westerse wereld dankzij vertalingen van allerlei heilige teksten en het beschikbaar komen van religieuze voorwerpen uit opgravingen. De imposante ‘landkaart’ van ‘alle bronnen en stromen van de geloofsovertuigingen van alle mensen in alle landen’ is een blikvanger in de hal van de Embassy of the Free Mind: hij toont de ‘evolutie van alle verschillende geloven, van de meest eenvoudige symboliek tot de meest recente spirituele ontwikkelingen’. De kaart hoort bij James Forlong, Rivers of Life (1883). Behalve werken als James Frazers invloedrijke The Golden Bough (1890), heeft de BPH studies op het gebied van Egyptologie, voor-christelijke culten en het vroege christendom. Van boeken die de relatie tussen de Hermetica, de oude Egyptische religie en magie en de Hellenistische cultuur van Alexandrië tonen, tot werken die wijzen op de sterke aantrekkingskracht die de cultuur van het Oude Egypte had en nog steeds heeft op hedendaagse esoterische stromingen en auteurs; van studies die de paralellen tonen van de voor-christelijke culten en mythen met het Christendom, tot werken over de verscheidenheid die heerste in het vroege christendom: al deze werken laten zien dat er ‘vele wegen zijn naar één doel’, waarmee uiting gegeven wordt aan het beste wat ons als mens bindt.